De keramiek van Lieke Smits is opvallend van vorm - figuratief en non-figuratief en bijzonder van kleur. Haar werk is het resultaat van duidelijke en consequente keuzes in thematiek, materiaalgebruik en toegepaste technieken. Lieke Smits heeft daardoor onmiskenbaar een zeer eigen stijl ontwikkeld. Haar werk vertoont homogeniteit, vormt in zijn geheel een eenheid, maar is per object oorspronkelijk.

Lieke Smits werd in 1955 in Cuijk geboren. Haar passie voor beeldend werk is voor een deel geënt op de bedrijvigheid in haar familie. Haar grootvader had een atelier voor kerkelijke kunst en werkte aan de restauratie van tal van kerken in heel Nederland. Het bedrijf beschikte zelfs enige tijd over een keramische werkplaats, onder andere voor de productie van serviezen en gedenkborden. Later specialiseerde het bedrijf zich in de steenhouwerij. Lieke Smits kon daar al jong met de kenmerken van harde materialen kennismaken, bijvoorbeeld als zij meehielp bij het graveren en vergulden van teksten op monumenten. Vanuit deze achtergrond en na basisopleidingen in diverse technieken ontstond haar voorkeur voor het werken met klei.

Raku-stoken

Het werk van Lieke Smits valt onder andere op door de kleurenpracht van de geglazuurde delen en het intense doffe zwart van de onbewerkte vlakken van haar objecten. Zij bereikt dit door een eeuwenoude Japanse glazuurtechniek toe te passen, het zogenoemde raku-stoken. Hierbij wordt het werk in één proces twee keer verhit, met alle risico's van dien. De eerste verhitting, de 'biscuitbrand', vindt plaats in een normale elektrische oven, de tweede in een ovenpot die met een gasvlam tot ongeveer 900 graden wordt verwarmd. Dit proces wordt afgerond in een afsluitbare ton waarin een brandbaar materiaal zit, bijvoorbeeld dorre bladeren of houtkrullen. Deze geven bij verbranding met weinig lucht ('gereduceerd stoken') een dikke zware rook. Hierna wordt het werk meteen afgekoeld in koud water, waardoor het glazuur een craquelé-effect krijgt. Tot slot kunnen de geglazuurde delen worden schoongewreven en blijven de niet-geglazuurde delen intens zwart.

Sfeer door kleur

De techniek van het raku-stoken levert prachtige kleuren van het glazuur op. Op zich zijn er niet veel kleuren beschikbaar, omdat alleen glazuur met een betrekkelijk laag smeltpunt kan worden gebruikt. Door echter de temperatuur en de duur van de tweede verhitting te variëren - en daarin zit dan ook 'het geheim van de smidse' - kan een diversiteit aan kleurschakeringen worden bereikt. Ook het gebruikte materiaal in de rookton heeft daar invloed op. Bovendien kan door de wijze van afkoeling een metaalachtige glans aan het glazuur worden toegevoegd.